CD.Gasteria acinacifolia została opisana przez Jacquin w 1811r, nie jest pewne, kto pierwszy przywiózł ten gatunek do Europy. Jego próbki zostały pobrane w Holandii i przywiezione do Wiednia w 1809 roku. Ten okaz i cały zielnik został zniszczony w czasie II wojny światowej. Gasteria acinacifolia jest gatunkiem zagrożonym ze względu na rozwój budownictwa w Prowincji Przylądkowej Wschodniej(2,3). Jest gatunkiem dużym osiągającym do 60cm średnicy, preferuje nadmorskie wydmy zajmuje stanowiska zróżnicowane od cienistych po w pełnym słońcu w Knysna w pobliżu East London(2).
Jednym z najbardziej popularnych ganków Gasterii w naszym kraju, obok G.carinata jest
G.armstrongii. Blisko spokrewniona z G.nitida i przez wiele lat była uznawana za odmianę tego gatunku. Ernst van Jaarsveld po banianach DNA(2) podniósł odmianę armstrongii do rangi samodzielnego gatunku. Gasteria armstrongii występuje na ograniczonym obszarze w Renosterveld pomiędzy Jeffreys Bay i the Gamtoos River w Eastern Cape Province w RPA. Kolorystyka liści powoduje, że jest ciężka do dostrzeżenia w środowisku naturalnym. Wierzchnia strona jest wypukła i pokryta nieregularnie rozrzuconymi guzkami, których kolorystyka jest w tej samej tonacji w stosunku do tła. Tego typu rośliny występują w okolicach Jeffries Bay ale można odnieść wrażenie, że na tym terenie zachodzi duża zmienność genetyczna w obrębie populacji . Natomiast w okolicach Humansdorp występują rośliny, które na liściach mają jaśniejsze brodawki w kontraście do tła. Rośliny rosną w pełnym słońcu lub są częściowo osłonięte pędami małych krzewów. Przybrzeżny klimat jest łagodny, zarówno latem, jak i zimą. Średnie opady wynoszą 400-500 mm rocznie i występuje w lecie, jak i zimą, ale istnieje tendencja do suchej zimy. Średnia roczna maksymalna dobowa temperatura wynosi około 22 ° C i średniej dziennej minimum około 12 ° C. (5)
Gatunkiem, który występuje najdalej na północny wschód jest
Gasteria batesiana. Występuje ona od rzeki Tukhela (Tugela) w północnej KwaZulu-Natal do doliny rzeki Olifants (Olifants River Valley) w prowincji Limpopo. Zasiedla tereny pokryte sawanną, w dolinach rzek o żyznych glebach o odczynie obojętnym. Do najbardziej znanych stanowisk zalicza się Gasteria batesiana var. batesiana pochodzącą z Barberton w Mpumalanga, jej liście ciemnozielone, prawie czarne. Na stronie .plantzafrica.com znalazłem informacje, że nie udało się powtórnie odszukać tego stanowiska, obecnie wszystkie rośliny pochodzą z uprawy. Do najciekawszych odmian tego gatunku należy Gasteria batesiana var. dolomitica zasiedla zbocza skalnych (dolomitowych)urwisk w dolinie rzeki Olifants w prowincji Limpopo. Bardzo atrakcyjna odmiana liście są pięknie cętkowane (biały, zielony i szary).
Jedną z najbardziej atrakcyjnych roślin w kolekcji może być
Gasteria baylissiana. Występuje ona pośród gęstej roślinności w Albany wzdłuż Witterivier,(wąwóz Witteberg w Suurberg), jest bardzo rzadkim gatunkiem w środowisku naturalnym, jego stanowiska obecnie występują w części Addo Elephant National Park. Zasiedla niedostępne strome siedliska, ponadto rośliny są dobrze zakamuflowane wśród ściółki oraz piaskowców są zatem trudne do wykrycia. Gleba jest uboga w składniki pokarmowe i ma odczyn kwaśny. Za najbardziej znane stanowisko uważa się okolice Oudekraal.(2,7) To mały, bardzo ciekawy sukulent, o naprzeciwległych liściach gęsto pokrytych bardzo jasnymi guzkami. Kwiaty są czerwono – różowe. Ciekawą zdolnością tych roślin jest to, że potrafią w środowisku naturalnym rozmnażać się bardzo łatwo z fragmentów liści. Rośliny w lekkim cieniu lub na stanowiskach słonecznych mają krótkie zwarte liście ale te, w gęstym poszyciu w większym zacienieniu wytwarzają liście znacznie dłuższe.(2)
Blisko spokrewnioną z G. baylissiana jest
Gasteria doreeniae, zakres jej występowania ogranicza się do Swartwaterspoort pobliżu Riebeeck East, (Eastem Cape). Rośnie na i tuż poniżej stromych klifów. Góry Swartwatersberg składają się z twardych kwarcytów (Witteberg Group, Cape Supergrupa). Przypomina G. baylissiana ale liście są gładkie, nakrapiane oraz szersze.(2,10)
Gasteria bicolor rośnie w szerokim zakresie siedlisk głównie w cieniu innych roślin. Występuje w Prowincji Przylądkowej Wschodniej w okolicach Port Elizabeth. Ich nakrapiane liście sprawiają, że są one trudne do wykrycia w cieniu krzewów. Zwykle osiąga maksymalne rozmiary do 50cm wysokości. Liście mogą być ułożone spieranie lub naprzeciwlegle, są gładkie, błyszczące ciemnozielone z kremowym cętkowaniem, od 7 do 25 cm długości (w zależności od klonów) przez około 2,5 cm szerokości. W silnym nasłonecznieniu liście mogą nabierać czerwonej barwy.(6)
Gasteria bicolor var. liliputana jest endemitem występującym w Eastern Cape(Grahamstown). Porasta stanowiska cieniste, pośród kolczastych zarośli gdzie gleba jest płytka często kamienista, a jej podstawę stanowi piaskowiec. Klimat jest suchy oraz gorący, w zimie mróz jest niewielki albo nie występuje. W okresie letnim występują opady w przedziale 500-600mm, natomiast zimą zdarzają się sporadycznie zimne fronty przynoszące obfite opady. Gasteria bicolor var. liliputana jest w stanie przetrwać dość długi okres suszy. Jedną z ciekawych i bardzo rzadkich odmian G.bicolor w naszych kolekcjach jest G.bicolor var fallax. Została opisana w 2007 roku przez Van Jaarsveld, E.J(2) tworzy gęste skupiska w zaroślach w Albany, na południe od Swartwaterspoort. Liście są długie i wąskie pojedyncze rośliny osiągają do 15cm szerokości i 1,2cm szerokości. Dość duża zmienność powoduje, że odróżnienie G.bicolor var fallax od var.liliputana może być kłopotliwe, jeśli nie znamy dokładnego pochodzenia naszych roślin.
W Klein Karoo ( Prowincja Przylądkowa Zachodnia ) powszechnie występuje
G.brachyphylla. Jej liście są naprzeciwległe, gładkie i wypukłe, naskórek jest ciemnozielony z obu stron gęsto pokrywają je jasne plamki. Kwiatostanem jest grono, pojedyncze kwiaty są różowe. Rośliny osiągają „średnie” rozmiary do dwudziestu kilku centymetrów średnicy. Gasteria brachyphylla jest spokrewniona z
G. disticha które rośnie w Robertson Karoo i ma chropowatą powierzchnię liści, Jaarsveld (
porównuje wręcz fakturę liści do papieru ściernego. Choć obie mają liście w dwóch rzędach, natychmiast są rozpoznawane dzięki gładkiej, błyszczącej fakturze liści. Ze względu na swoje rozmiary bardzo atrakcyjna do małych kolekcji może być odmiana Gasteria brachyphylla var. bayeri. Liście jej osiągają zwykle mniej, niż 50mm długości i są mocno zaokrąglone. Zasiedla okoliczne wzgórza Badspoort pobliżu Calitzdorp (Klein Karoo) i jedno miejsce w pobliżu Vanwyksdor. Pisząc o G.brachyphylla i G.disticha warte odnotowania są w tym miejscu dwie odmiany tej ostatniej, które praktycznie nie są znane w naszych kolekcjach. Jaarsveld (2) wymienia dwie G.disticha; var.langebergensis z Quarry Langvlei pomiędzy Worcester a Robertson oraz var. robusta z Gamka Karoo (Nama-Karoo)pomiędzy Beaufort West i Merweville. Obie występują na glebach o podkładzie dolomitowym, są nieduże od 5 do 10cm średnicy, var. langebergensis ma charakterystycznie brzeg liścia 'ząbkowany' natomiast var.robusta liście są całkowicie gładkie, ciemnozielone.
